Environmental DNA
Environmental DNA (eDNA) is een nieuwe methode om de aanwezigheid van soorten in een water aan te tonen. De methode is gebaseerd op het feit dat alle in het water levende dieren via faeces, huidcellen en urine DNA in het water achter laten. Door watermonsters te nemen en deze te analyseren op DNA van een doelsoort is het mogelijk de aanwezigheid van een soort in het water aan te tonen zonder dat de soort zelf gevangen hoeft te worden (klik hier voor een uitgebreide beschrijving van de methode).
Het grote voordeel van environmental DNA is dat de methode veelal een (veel) hogere trefkans heeft dan traditionele inventarisatie technieken zoals elektrovissen, fuiken, schepnet, inloopvallen en zichtwaarnemingen. Hierdoor is er een veel lagere tijdsinspanning (= lagere kosten) nodig om een bepaalde soort of de soortensamenstelling op een locatie aan te tonen. Er zijn daarnaast een groot aantal andere voordelen aan de methode (klik hier).
RAVON werkt nauw samen met Franse onderzoekers van SPYGEN, een laboratorium dat voorop loopt in de snelle ontwikkelingen rond eDNA-onderzoek. SPYGEN is opgericht door de onderzoekers die de environmental DNA methode hebben ontwikkeld in 2008 en heeft de methode sindsdien uitgebreid gevalideerd en voor veel soorten en soortgroepen succesvol toegepast. Binnen Nederland zetten we de methode veelvuldig in voor de monitoring van soorten als grote modderkruiper, kamsalamander en knoflookpad. Via eDNA-metabarcoding is het mogelijk een soortenlijst met relatieve verhoudingen voor vissen in het geheel te verkrijgen. Aan deze toepassing werken we sinds 2013 samen met de STOWA en een groot aantal waterschappen. Doel is om te onderzoeken of de eDNA-metabarcoding een alternatief kan vormen voor de Kaderrichtlijn water bemonsteringen. RAVON participeert daarnaast ook in DNAqua.net een Europese COST project waarbinnen wetenschappers, beleidsmakers en aanbieders kennis uitwisselen omtrent eDNA. RAVON leidt daarbinnen de subwerkgroep eDNA vissen en maatlatten.
In 2014 hebben RAVON, SPYGEN i.s.m. de onderzoeksgroepen van LECA en de Universiteit van Kopenhagen een uitgebreid review opgesteld over de toepassingsmogelijkheden van de eDNA-methode (zie rechts op deze pagina)
Bent u geïnteresseerd in de methode en wilt u meer weten over de mogelijkheden voor uw organisatie dan kunt u vrijblijvend contact opnemen met RAVON.